روایت نیویورک‌تایمز از باج دهی اروپا به القاعده

باج‌گیری از کشورهای اروپایی برای القاعده به تجارتی پرسود تبدیل شده است و این گروه شبه‌نظامی با ربودن شهروندان اروپایی هربار مبالغ هنگفتی برای آزادی‌شان طلب می‌کند به طوریکه این مبلغ در شش سال اخیر ۱۲۵ میلیون دلار بوده است.

به نوشته روزنامه نیوریوک تایمز، القاعده با کشورهای اتحادیه اروپا مانند یک گروگان برخورد می‌کند؛ گروگانی که مجبور است برای آزاد کردن شهروندان خود از چنگ این گروه مبالغی میلیونی بپردازد و با همین پول‌ها ناخواسته به قدرت گرفتن هرچه بیشتر القاعده یاری رسانده است. بنا بر این گزارش، بویژه شاخه القاعده در آفریقا از این بابت سودهای کلان برده است.

برخی از این موارد پیش‌تر برای افکار عمومی روشن شده است، اما جزئیات برخی دیگر تاز‌ه ‌هستند. این روزنامه نوشته است، تنها در سال گذشته میلادی القاعده و گرو‌ه‌های همقطارش ۶۶ میلیون دلار اخاذی کرده‌اند که بیشتر آن از کشورهای اتحادیه اروپا بوده است.

القاعده و گرو‌ه‌های مشابه آن در گذشته از سوی برخی منابع معین حمایت مالی می‌شدند. اما اکنون پول‌هایی که از طریق اخاذی به دست می‌آید، به یکی از منابع در‌آمد اصلی شبکه‌های تروریستی تبدیل شده است. این گروه‌ها به کمک این پول‌ها اعضای جدیدی به سوی خود جذب می‌کنند، سلاح می‌خرند و آموزش نظامی می‌دهند.

بنا به گزارش نیویورک تایمز بیشتر این مبالغ به دست شبکه القاعده در شمال ‌آفریقا، یمن و گروه الشباب در سومالی رسیده است.

انتخابی دشوار

برای سیاستمداران اتحادیه اروپا همیشه روشن بوده که شاخه القاعده در آفریقا با استفاده از پول باج‌گیری، خود را مجهز می‌کند. آن‌چه جدید است، فهرست طولانی و دقیقی است که نیویورک تایمز منتشر کرده است. کشورهای اروپایی از جمله آلمان با علم به این‌که این پول‌ها به قدرت القاعده می‌افزاید، مبالغی نجومی پرداخت کرده‌اند.

هیچ‌یک از این کشورها حاضر نیستند مبالغی را که به عنوان باج به القاعده می‌دهند، اعلام کرده و این کار را بپزیرند. وزرای خارجه اتریش، فرانسه، آلمان، ایتالیا و سوییس در ایمیل ‌یا تماس تلفنی با نیویوک تایمز این موضوع را رد کرد‌ه‌اند که به تروریست‌ها باج داده‌اند. این امر که آیا پرداخت خون‌بها به گرو‌ه‌های تروریستی کار درستی است یا نه، موضوعی است که جدل در مورد آن سال‌هاست ادامه دارد.

سیاستمداران همواره شکایت دارند که در برخورد با گروگان‌گیری انتخابی دشوار پیش‌رو دارند. از طرف، هر دولتی باید به فکر نجات جان شهروندانش باشد ودر طرف دیگر، تصمیم‌گیرندگان در وزارت خارجه هرکشوری هم‌زمان باید این را هم در نظر داشته باشند که با پرداخت پول به تروریست‌ها عملا به گروگان‌گیری یاری رسانده‌اند.

باج‌دهی در پوشش "کمک‌ به توسعه"

نیویورک تایمز می‌نویسد، شبکه القاعده در سطح بین‌المللی برای خود مدلی برای تجارت با باج‌گیری ابداع کرده است. کشورهای اروپایی برای برملا نشدن باج‌دهی‌شان به القاعده، این پول‌ها را تحت عنوان "کمک‌به توسعه" پرداخت کرده‌اند. منبع نیویورک‌تایمز گفتگوهایی را شامل می‌شود که این روزنامه با گروگان گرفته شده‌ها انجام داده است یا با کسانی که میانجی بوده‌اند و سیاستمداران و کارمندان دولتی در 10 کشور اروپایی، آفریقا و خاورمیانه.

سیاستمدارانی که سابق بر این نقش میانجی‌گر را داشته‌اند به شرایط دشواری اشاره کرده‌اند که با آن روبرو بوده‌اند؛ تسلیم شدن به تروریست‌ها با علم کمک به این چرخه شیطانی یا نظاره‌گر کشته شدن انسان‌های بیگناه بودن.

نیویورک تایمز به یک نمونه از سال ۲۰۰۳ در رابطه با آلمان اشاره می‌کند که آن‌زمان با تمام جزییات در اشپیگل ‌آنلاین علنی شد. در آن سال یک مقام بلندپایه آلمانی ۵ میلیون یورو تحت عنوان رسمی "کمک به توسعه" به یک گروه رادیکال اسلامی باج داد که ۳۲ نفر را گروگان گرفته بود.

گروگان‌ها بجز یک ‌آلمانی که در شرایط سخت کویری مرده بود، همگی صحیح و سالم رها شدند. برای بسیاری از آلمانی‌ها این باج‌دهی هنوز هم سوال برانگیز است. همان زمان نیز جدل‌های بسیار بر سر این که باید به تروریست‌ها باج داد یا نه، در رسانه‌های آلمان براه افتاد.

چندین هفته دولت وقت آلمان تلاش کرد که ببیند آیا از راه حمله نظامی می‌تواند گروگان‌ها را نجات دهد یا نه. اما همه طرح‌ها بی‌ثمر ارزیابی شدند. در نهایت دولت تصمیم گرفت تا باج دهد. پس از آزادی گروگان‌ها نیز دولت هرگز توضیحی به افکار عمومی در این زمینه نداد. در موارد دیگر باج‌دهی که نیویورک تایمز در رابطه با سایر کشورهای اتحادیه اروپا منتشر کرده نیز، روند کار به همین صورت بوده است.