امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس و استاد دانشگاه می‌گوید: برخی سلبریتی‌ها چنان در فضای مجازی غرق شده اند که خودباختگی در آن‌ها افزایش یافته، باور‌های آن‌ها را تحت تاثیر قرار داده و فروریختگی در آن‌ها بیشتر شده است.
به گزارش «انتخاب»، عامل حادثه تیراندازی اخیر در مقر یوتیوب در شهر سن برونوی ایالت کالیفرنیا، زنی ۳۹ ساله به نام نسیم نجفی اقدم بود. او از جمله سلبریتی‌های شبکه‌های اجتماعی به شمار می‌رفت. این موضوع بحث در مورد پدیده «سلبریتی»های شبکه‌های اجتماعی را بار دیگر داغ کرد.
قرایی مقدم در گفت و گو با خبرنگار «انتخاب»، در پاسخ به سوالی درباره رابطه «سلبریتی»های شبکه‌های اجتماعی با افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی و جرم و جنایت در جامعه گفت: اینکه سلبریتی‌ها نابهنجاری انجام میدهند به چند عامل بستگی دارد؛ اولین مورد، عامل شخصیتی این افراد است که به نهاد خانواده و شیوه پرورش آموزش آن‌ها مرتبط است. این افراد خوداتکایی لازم را ندارند و از ارزش‌های نهادینه شده پیروی نمی‌کنند و خوب پرورش پیدا نکرده اند.
او ادامه داد: دومین موضوع، فضای مجازی است که البته خود این سلبریتی‌ها هم بخشی از آن به شمار می‌روند. این‌ها چنان در فضای مجازی غرق شده اند که خودباختگی در آن‌ها افزایش یافته، باور‌های آن‌ها را تحت تاثیر قرار داده و فروریختگی در آن‌ها بیشتر شده است.
این استاد دانشگاه افزود: جو اجتماعی و محیطی عامل دیگری است که در این خصوص اثرگذار است. برخلاف همین خانمی که باعث حمله به ساختمان یوتیوب شده، در مقابل او یک خانم ایرانی را داریم که معاون وزارت بازرگانی شده است. یعنی این‌ها به باور‌ها و سبک زندگی‌ای که برای خود انتخاب کرده اند مربوط است و از این حوادث، معلوم می‌شود که این سلبریتی‌ها از اصالت فکری، خانوادگی و رفتاری برخورداری نیستند.
قرایی مقدم ادامه داد: البته از این دست سلبریتی‌ها در ایران، در مقایسه با کشور‌هایی مانند انگلیس، فرانسه، آمریکا، عربستان و هلند کمتر وجود دارند. دلیل این موضوع هم آن است که جامعه ما به دلیل آنکه از تمدن قدیمی ۹ هزار ساله و شیوه آموزش و پرورش خانوادگی مخصوص به خود برخوردار است، اصولا افراد ستیزه گر و پرخاشگر را به وجود نمی‌آورد؛ هم ادبیات ما و هم خانواده و هم فرهنگ ما شیوه آموزش خاص خود را دارند.
این استاد جامعه شناسی افزود: با این وجود، این سلبریتی‌ها در شرایطی قرار گرفته بودند که به دلیل فشار‌های زندگی اجتماعی، از جامعه رانده و گم شده اند و برخی از آن‌ها مهاجرت کرده اند.
قرایی مقدم افزود: مهاجران دو دسته اند؛ دسته‌ای خوب هستند و یک دسته دیگر، افراد نابکارند. در این گونه افراد، خودکنترلی ضیف می‌شود. یعنی فرض کنید شما در داخل محله خود خلاف نمی‌کنید، ولی اگر در جایی باشید که شناخته نشوید راحت‌تر آن خلاف انجام می‌دهید. این افراد نیز پس از مهاجرت، ترس از شناخته شدن ندارند و وارد این جریان‌های سلبریتی می‌شوند.
او افزود: سوال امروز جامعه شناسی این است که آیا خشونت در بین انسان‌ها امروز کمتر شده یا بیشتر؟ رسانه‌ها نشان میدهند که بیشتر شده، اما واقعیت این نیست؛ در واقع خشونت و پرخاشگری نه تنها بیشتر نشده بلکه کمتر هم شده است. جنگ، آدمکشی و پرخاشگری کمتر شده، اما به دلیل وجود رسانه ها، مردم از کوچکترین اتفاقی خبردار می‌شوند. در واقع، چون رسانه‌ها وجود دارند، ما تصور می‌کنیم که پرخاشگری بیشتر شده در حالی که این طور نیست.
قرایی مقدم افزود: دلیل کمتر شدن خشونت، پرخاشگری و جنگ این است که انسان امروز بیشتر تعقل و تفکر می‌کند. به همین خاطر، کشور‌های عقب مانده بیشتر جنگ می‌کنند و در کشور‌های پیشرفته تر، جنگ کمتر است. ممکن است شما به جنگ جهانی دوم اشاره کنید؛ اما واقعیت آن است که این جنگ هم ۶ سال طول کشید در حالی که در تاریخ، جنگ‌های سی ساله و صد ساله هم وجود داشته است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه میزان نابهنجاری‌های اجتماعی در محلات مختلف تهران هم متفاوت است، گفت: اصالت خانوادگی، محل نشو و نما و تربیتی که شده اند، در بروز نابهنجاری تاثیر دارد. از همه مهمتر اینکه بر اساس نظریه پیتیریم سوروکین، جامعه شناس و استاد هاروارد، از قرن ۱۶ و ۱۷ ذهنیت حاکم بر تفکر بشر مادی شده؛ عشق، دوستی و عقل همگی مادی شده اند و رفتار‌ها بیشتر به سوی نفع طلبی و سودطلبی است. همین خانم مورداشاره در آمریکا، وتی مادیاتش به خطر افتاده بود دست به چنین کاری در ساختمان یوتیوب زد.
قرایی مقدم اضافه کرد: امروز انسان در شهر‌های بزرگ تنهاست؛ سلبریتی‌ها و مجرین هم در انبوه انسان‌ها گم می‌شوند؛ در تهران کسی به کسی نیست، خودکنترلی وجود ندارد و به طور کلی، معنویات در شهر‌های بزرگ کمتر شده است.
او ادامه داد: اینکه ذهنیت فکری انسان را مادیات تشکیل بدهد، باعث می‌شود تا آن خانم در مقر یوتیوب در آمریکا دست به تیراندازی بزند. اساس سلبریتی ها، لاکچری ها، خالکوبی ها، مو هدهدی‌ها و پورشه‌ها را مادیات تعیین می‌کند. بنده پیشتر اصطلاحی را به کار برده ام که فراگیر هم شده و آن «شی سروری» است؛ یعنی با اشیا فخرفروشی می‌کنیم و اعتبار به دست می‌آوریم وگرنه چه نیازی به لاکچری داریم؟ اما متاسفانه امروز پول و پورشه سرور ما شده است.
