arrow-right-square Created with Sketch Beta.
کد خبر: ۷۷۲۹۲۳
تاریخ انتشار: ۴۵ : ۲۳ - ۰۹ فروردين ۱۴۰۳

یادداشت‌های علم، یکشنبه ۱۹ مرداد ۱۳۴۸: شاه گفت امریکا پس از جنگ جهانی دوم به شوروی پیشنهاد کرده بود که ایران به سه منطقه ترک و کرد، عرب و فارس تقسیم شود / مولوتوف، استالین را به مخالفت واداشت، بعد هم خود امریکایی‌ها پشیمان شدند

یادداشت‌های اسدالله علم: به من فرمودند [جیمز برنز]Byrnes F. James وزیر خارجه آمریکا، پس از جنگ دوم پیشنهادی به روس‌ها داده بود که ایران به سه منطقه ترک و کردنشین عرب نشین و فارس نشین تقسیم شود. معلوم نیست چرا و چه طور در آن موقع مولوتف با این نظر مخالفت کرد و استالین را به مخالفت واداشت
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

سرویس تاریخ «انتخاب»: اسدالله علم (۱ مرداد ۱۲۹۸ بیرجند – ۲۵ فروردین ۱۳۵۷ نیویورک)، یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی دوران محمدرضا شاه، وزیر دربار از ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ و نخست‌وزیر ایران از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۲ بود.  

 

«انتخاب» هر شب یادداشت‌های روزنوشت علم را منتشر می‌کند.

 

۱۹ مرداد ۱۳۴۸: صبح شرفیاب شدم شرفیابی‌ام امروز زیاد طول کشید. نتیجه نهائی کمیسیون مربوط به شبکه مخابراتی سرتاسری را به عرض رساندم. شاهنشاه خیلی اظهار رضایت فرمودند که بالاخره به این زودی کار به سامان رسید. در خصوص شاهدخت شهناز عرض کردم: مثل این است که مصمم هستند واقعا زندگی کنند. شاهنشاه خوشحال شدند. عرایض سفیر انگلیس را گفتم. فرمودند: منظورم از [خرید سهام بعضی از اعضای]کنسرسیوم وسیله شرکت ملی نفت ایران این بود که اگر محظوری برای آمریکایی‌ها در فروش به آلمان‌ها باشد، آن وقت شرکت ملی بخرد. موضوع نفت عراق و شوروی را عرض کردم که در این صورت لوله نفت سراسری ایران به شوروی هم منتفی می‌شود. فرمودند: ممکن است باز هم همین نفت را از ایران عبور بدهند، مگر این که برای داخله خودشان نفت به اندازه کافی داشته باشند، آن وقت این نفت را وسیله کشتی یا لوله عراق - سوریه به منظور رقابت با غرب در بازار‌های غربی بفروشند. راجع به بحرین و جزایر تنب و ابوموسی که انگلیسی‌ها به رأس الخیمه و شارجه فشار آورده اند نیز مذاکرات مفصل شد. 

خدا به شاه عمر بدهد. به یک وجب خاک ایران بیش از جان خودش علاقه دارد. به من فرمودند [جیمز برنز]Byrnes F. James وزیر خارجه آمریکا، پس از جنگ دوم پیشنهادی به روس‌ها داده بود که ایران به سه منطقه ترک و کردنشین عرب نشین و فارس نشین تقسیم شود. 

معلوم نیست چرا و چه طور در آن موقع مولوتف با این نظر مخالفت کرد و استالین را به مخالفت واداشت. بعد خود آمریکایی‌ها هم پشیمان شدند. ولی اگر روس‌ها موافقت کرده بودند کلک ما کنده شده بود به خصوص که قشون انگلیس در عراق و خلیج فارس بود و به آسانی به دست خان‌های جنوب و عرب کار خودش را انجام می‌داد، چون ما ضعیف بودیم، هیچ عکس العملی از طرف ما ممکن نبود. به این جهت است که من به بنیه نظامی ایران اهمیت میدهم، و مخصوصا نمیخواهم صد درصد متکی به یک طرف شرق و غرب باشیم.

 به این جهت هم وقتی آمریکایی‌ها زمزمه قطع کمک نظامی را کردند، من چندان ناراضی نشدم، ولو این که برای ما مخارج سنگینی پیش می‌آورد، ولی این قیمت استقلال ماست. من از تجزیه و تحلیل شاهنشاه و این تجربیات دردناک و عمیق لذت بردم، افسوس که شاه اجازه نمی‌دهد این مطالب را به مردم بگویم

نظرات بینندگان