در این حادثه 8 نفر که 7 نفر از آنها خانم هستند کشته شده و 22 نفر مجروح و به بیمارستان انتقال داده می شوند.
تصادف این چنینی یک اتوبوس درون شهري و واژگون شدن آن با ظرفیت تکمیل با
ایجاد چنین تلفات سنگینی و علت کشته شدن 7 نفر از 8 فوت شده این حادثه از
بانوان از موضوعاتی بود که می بایست مورد بررسی کارشناسی قرار می گرفت هم
چنین مشخص کردن دلیل حادثه مبنی بر اینکه آیا این حادثه به دلیل سرعت بالا
رخ داده است یا وجود خودرو دیگر و وضعیت جاده و یا اینکه موضوعات مطرح شده
در خصوص اتوبوس هاس اسکانیا سبب شکل گیری این حادثه شده اند از موضوعاتی
بود که می بایست مورد بررسی قرار می گرفت.
صبح روز بعد از حادثه با حضور معاونت حمل و نقل و ترافیک و شرکت
اتوبوسرانی جلسه ای تشکیل شد و پس از آن کمیسیون سه جلسه با حضور برخی از
اعضاء سایر کمیسیون هاي شورا، نمایندگان وزارت کشورو پلیس راهنمایی و
رانندگی تهران، اداره کل استاندارد تهران، دکتر هراتی (مشاور راهور در
زمینه بررسی اتوبوس هاي اسکانیا) شرکت تولید کننده خودرو(اسکانیا)، معاونت
حمل و نقل و ترافیک، شرکت واحد اتوبوسرانی تشکیل شد.
همچنین در این روند گزارش های پلیس، پزشکی قانونی و استاندارد دریافت و مورد بررسی قرار گرفت ضمن اینکه بازدیدهاي از محل حادثه، اتوبوس، اتوبوس هاي مشابه و بررسی هاي محیطی انجام شد و با نمونه برداری از یک اتوبوس با وضعیت کاملا مشابه و مصاحبه با مصدومان حادثه گزارش کنونی آماده شد.
اتوبوس از ایستگاه چیتگر با 3 مسافر حرکت می کند و در طول مسیر بالغ بر 30 مسافر را سوار می کند ،در مرحله اول اتوبوس با بیش از 30 مسافر از خیابان امیرکبیر وارد اتوبان آزادگان شده و با یک خودرو به دلیل سرعت پایین تر از اتوبوس تلاقی پیدا می کند.
در مرحله دوم اتوبوس در باند کند رو آزادگان شتاب می گیرد که در مرحله سوم
مورد اعتراض مسافرین قرار می گیرد و در نهایت اتوبوس با تاخیر در تغییر
جهت به سمت لوپ، به یکباره می پیچد.
سرعت مجاز در لوپ 30 کیلومتر است این در حالی که سرعت ثبت شده در سیستم 50
کیلومتر است ضمن اینکه 19 متر کشیدگی لاستیک قبل از برخورد وجود دارد؛
تخطی از سرعت مطمئنه، آثار کشیدگی لاستیک چپ، قرارگیری طی 30 متر پس از
برخورد در وضعیت نهایی، بی احتیاطی راننده و ضعف خودرو علل حادثه عنوان شده
است ضمن اینکه خودرو فاقد معاینه فنی است همگی از مواردی بود که در گزارش
ارائه شده توسط پلیس راهور مشخص بود.
با توجه به قرارگیري در وضعیت تغییر جهت و نیز عدم ثبت سرعت در لحظه در
سامانه های ثبت سرعت تعیین سرعت دقیق اتوبوس قابل محاسبه نیست ولی با در
نظر گرفتن فاصله و مدت زمان حرکت از آخرین ایستگاه تا محل تصادف، شدت
برخورد، اظهارات شهود، چپ شدن اتوبوس کشیده شدن اتوبوس در شیب به سمت بالا
به طول 30 متر در حین پیچیدن می توان سرعت قابل توجهی را براي اتوبوس متصور
شد.
اتوبوس در باند کندرو و از ورود به اتوبان آزادگان شروع به شتاب و افزایش
سرعت می کند؛ مسافران می گویند اتوبوس در محل خروجی به حکیم در حال رد
کردن خروجی بود که با صداي مسافرین یکباره به سمت خروجی پیچید همچنین برخی
دیگر از شنیده ها کهمورد تایید مسافران نبوده است عنوان می کند که اتوبوس
در محل خروجی در تقابل با خودرو ورودي از حکیم قرار می گیرد.
در مرحله پنجم اتوبوس در همان ابتداي قوس به جدول و گاردریل برخورد می کند و در مرحله ششم عقب اتوبوس چرخیده و شتاب گریز از مرکز پیدا می کند در مرحله بعدی مسافرین قسمت عقب به سمت چپ و بیرون پرتاب می شوند و به شیشه می خورند.
در مرحله هشتم اتوبوس واژگون می شود ادامه داد: دیگر مسافران به طرفین و سمت چپ پرتاب می شوند و در مرحله دهم اتوبوس بیش از 30 متر بر روي زمین کشیده می شود که در این شرایط افراد با کشیده شدن اتوبوس، از پنجره هاي شکسته به بیرون افتاده و به زیر اتوبوس می روند و در نهایت اتوبوس متوقف می شود که در این سانحه متاسفانه 4 نفر در زیر اتوبوس و 3 نفر در بیرون و داخل اتوبوس در صحنه فوت می کنند.
پس از توقف اتوبوس 4 تا 5 نفر از متوفیان در زیر اتوبوس قرار گرفته بودند
(یک مرد و 4 زن) همچنین علت مشخص شده فوت توسط پزشکی قانونی نشان می دهد در
6 مورد صدمات متعدد بدنی ناشی از اصابت جسم سخت ، در یک مورد صدمات آسیب
شدید مغزي ناشی از اصابت جسم سخت و در یک مورد شکستگی ستون فقرات گردنی
ناشی از اصابت جسم سخت سبب فوت شده است.
بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه ثبت سرعت، سرعت اتوبوس در 42 ثانیه
قبل از سانحه حدود 50 کیلومتر بر ساعت بوده است که اتوبوس مسافت 1300 متر
را در 42 ثانیه طی کرده است.
این معاونت و این شرکت تیز شدن شیشه هاي شکسته شده، فاصله نامناسب حفاظ و نرده هاي اتوبوس، عدم استحکام میله هاي محافظ در زمان حادثه، اتصالات ترد و شکننده، جانمایی نامناسب صندلی هاي اتوبوس و جنس صندلی ها را سبب پدید آمدن این حادثه اعلام کرده و معتقد بودند که چنین حادثه اي در نهایتً می بایست براي مسافرین جراحات سطحی را به وجود می آورد، نه آنکه 8 نفر کشته داشته باشد.
پلیس راهور تهران بزرگ با کلیات گزارش ارائه شده توسط اتوبوسرانی موافق بوده و تاکید داشتند که این حادثه نمی بایست این تعداد کشته در بر داشته باشد ،اداره استاندارد معتقد بود که می بایست تعمیر و نگهداري اتوبوسها در دستور کار قرار گیرد و یک شرکت بازرسی مقیم در محل تشکیل شود.
اداره استاندارد احداث مرکز آزمون جاده اي، تست تصادف و استحکام سقف و ستو
ن و انجام آزمایشات تست کویش را ضروري می دانست و ضمن اینکه عرض ارتفاع
شیشه هاي مورد استفاده از اتوبوس رکورد دار است- در چسبندگی شیشه ها با
بدنه ضعف وجود دارد، ضخامت ورقهاي مورد استفاده در بدنه و باك کمتر از
استانداردهاي معمول دنیا می باشد- شیشه هاي مورد استفاده در اسکانیا در اثر
لق شدن امکان ریزش و تولید حادثه را دارند و باید عواملی که امکان دارد
سانحه به فاجعه تبدیل شود مورد بازبینی قرارگیرد.
این شرکت عنوان کرد که اتوبوسهاي تحویلی به وزارت کشور در سال 89 تماماً
بر اساس سفارشات وزارت کشور در سال 89 طراحی و تحویل شده است؛ کلیه اتوبوس
هاي تحویل داده شده به شهرداري تهران داراي دو سال گارانتی خدمات پس از
فروش بوده است.
این شرکت بیان کرد که صندلیهاي مورد استفاده در اتوبوس در زمان تحویل فوکل آلمان از جنس پلی آمید با سی درصد الیاف بوده است. شیشه هاي مورد استفاده این شرکت در شرکت کویر سمنان تولید می شود و از سازمان ملی استاندارد از سال 85 داراي پروانه است.
دستکاري در سیستم کامپیوتري کنترل سرعت در موارد متعدد توسط رانندگان (که
البته در این مورد تا دسترسی به سیستم لازم قابل استناد نیست.)، قدرت و
شتاب قابل توجه اتوبوسهاي اسکانیا، سرعت و حالت غیر طبیعی حرکت این اتوبوس
با توجه به اظهارات مسافرین، ارتفاع 20 تا 30 سانتیمتري بیشتر اتوبوس هاي
اسکانیاي درون شهري، مسیر ترکیبی بین اتوبا نهاي طولانی و خیابان هاي
معمولی در این خط و خطوط مشابه که رانندگی متفاوتی را می طلبد و عمدتا
مسافرین با رانندگان این خط برسر تند یا کند رفتن بحث می کنند و نداشتن
معاینه فنی خودرو (که در حال دریافت آن بوده است) مواردی است که باید مورد
توجه قرار گیرد.
علت اصلی حادثه سرعت قابل توجه اتوبوس و مانور نامناسب آن بوده است وعلل
تشدید کننده حادثه مجددا سرعت قابل توجه و کشیده شدن اتوبوس واژگون شده در
مسافت زیاد است.
ارتفاع صندلی نسبت به شیشه و یا وجود گارد محافظ بین مسافرین و شیشه
میتوانست از شدت حادثه کم کند ضمن اینکه موارد و نقایص مطرح شده در اتوبوس
اسکانیا شامل جنس و نحوه شکستن صندلی ها، افتادن شیشه ها، ضخامت باك موارد
مهم و قابل تاملی است ولیکن به نظر نمی رسد که در این حادثه نقش داشته
باشند.
با وجود رشد کمی مناسب و مدیریت ارزشمند ناوگان گسترده اتوبوسرانی باید در نگاهی جدید و ویژه به دنبال افزایش کیفی ناوگان و نظار تهاي مستمر خصوصا در ناوگان بخش خصوصی بود.
يكي از مسافران اين اتوبوس درباره روز حادثه مي گويد: راننده خیلی سرعتش زیاد بود، فرمان را می‌چرخاند و ماشین مدام تکان می‌خورد، پشت سر هر ماشین ترمز می‌گرفت و بوق می‌زد،امیرکبیر را تمام کرد، نزدیک بود به یک ماشین بزند، چون سرعتش زیاد بود و سرعت خودرو جلویی کم بود.
اين مسافر معتقد است که سرعت خود را زیاد کرد، حواسش به دوربرگردان نبود و یک دفعه پیچید.
يكي ديگر از مسافران هم مي گويد: مدام تذکر داده شد، سر آزادگان ترمز شدید کرد و مردم اعتراض کردند اما راننده حرف گوش نمی‌کرد.آقایی که فوت کرده، خواب بود و کنار من بود.
احمد دنيامالي رييس كميسيون عمران شورا در اين رابطه بر لزوم در دستور کار قرار گرفتن ساماندهی وضعیت شرکت هاي خصوصی و افزایش نظارت و کنترل رانندگان بخش خصوصی تاکید کرد و گفت: ارزیابی وضعیت ناوگان به طور مستمر و براساس مسافت طی شده در بازه هاي زمانی کوتاه و از زمان تحویل گیري وکنترل آنها فراتر از حد معاینه فنی ضروري است.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران همچنین با تاکید
بر اینکه بازرسی و تدوین برنامه تعمیر و نگهداري براي ناوگان به صورت
متناوب و مستمر با استفاده از مراجع مربوطه انجام شود ادامه داد: در کوتاه
ترین زمان ممکن می بایست انواع اتوبوسهاي موجود در ناوگان، مورد بررسی و
تحلیل خطر در ابعاد مختلف قرار گرفته و اقدامات فوری برنامه ریزي و عملیاتی
در خصوص آنها به ویژه در اتوبوسهاي انجام شود.
دنیا مالی همچنین تاکید کرد: باید نقاط خاص و حادثه خیز براي ناوگان
اتوبوسرانی شناسایی شده و راهکارهاي سخت افزاري و نرم افزاري براي آنها
سنجیده شود.
