المیادین نوشت: عبدالفتاح السیسی در حدّ فاصل بین رضایت و خشم عربستان سعودی حرکت می کند، وی جزئی از ائتلاف ریاض در مقابله با قطر محسوب می شود، اما در خصوص مسائل مربوط به سوریه مواضع مستقلی دارد و به تازگی در مورد لبنان نیز چنین سیاستی را در پیش گرفته و اعلام کرده است که مصر در اندیشه اقداماتی علیه حزب الله نیست.
به گزارش «انتخاب»، این موضعگیری سیسی در حالی اعلام شد که توجه زیادی به قضیه استعفای حریری و علامت سوالهای مربوط به شکل و مضمون این استعفا داشت. این تصمیم رئیس جمهور مصر در مورد بحران موجود بین سعودی و لبنان را می توان در چارچوب محاسبه های پیش بینی نشده قرار داد. وی در گفتگو با یکی از رسانه های آمریکایی موفق شد مسیر سوالها را به سمت حاشیه سوق داده و بر شکنندگی استقرار موجود در منطقه تاکید کند که تحمل فشارهای بیشتری را ندارد.
در واقع، این موضع رئیس جمهور مصر فرصتی به دست داده است تا در دیوار تشنج حاکم بر منطقه شکافی ایجاد شود، هر چند که این مساله همراهی و نرمش بیشتر سعودی ها در طرف دیگر را نیز می طلبد.
سیسی موضعگیری خود را با سخن گفتن از منافع استراتژیکی آغاز کرد که در نظر اول طرفهای نزاع اختلافی بر سر آن ندارند: «امنیت خلیج(فارس)»، حتی برای«بازهای» محور مقاومت نیز اهمیت دارد و هیچ کس قصد ایجاد هرج و مرج در خلیج (فارس) را ندارد؛ چرا که هر گونه مقابله شدیدی در جغرافیایی با این حجم گستردگی و با این شاخص های جمیعتی، قطعا خارج از کنترل طرفهای درگیری خواهد بود.
مشکل اساسی که این عنوان سعی در پنهان کردن آن دارد، عجز و ناتوانی سعودی ها و هم پیمانانشان در حل مساله یمن و سوریه است. از دیدگاه مصری، استقرار در منطقه، برای دولتی که از ریه خلیج (فارس) تنفس می کند، اهمیت بسیار دارد. در ادامه، موضع قاهره در جهت تلاش برای مهار هر گونه نزاع نظامی یا امنیتی، به مثابه دفاع از منافع استراتژیک خود این کشور است.
مهار محور عربی«سنی»: با توجه به جایگاه و نقش تاریخی مصر، می توان گفت از توانایی اداره هر نزاع و درگیری با صبغه طایفه ای یا مذهبی در منطقه، برخوردار است. اما برخی از هم پیمانان، چارچوب سیاسی محور«سنی» را رعایت نمی کنند. این مساله نیاز به بررسی عمیق دارد، اما می توان گفت سیاست بین المللی قطعا در از بین بردن روابط تشکلهای مختلف در منطقه سهیم است و حتی تلاش می کند با تفرقه اندازی بین طایفه ها، نقشه تازه ای را برای منطقه ترسیم کند. این به معنای دفاع از سایکس بیکو نیست، اما تحولی که در سطوح مختلفی شاهد آن هستیم، پراگماتیسم سیاسی را می طلبد که به نظر می رسد سیسی قدرت اعمال آن را دارد، با لحاظ نمودن ضرورت آرام کردن نگرانی ها و ترسهای طرفین نزاع،مشخص کردن دلایل اختلاف و قرار دادن آن در چارچوب سیاسی اش.
درگیری با اسرائیل: مصر قادر به ایفای نقشی محوری در این رابطه نیست، بویژه پس از آنکه درگیر تبعات کودتای ژانویه در داخل شد؛ اما عدم حضور هیچ یک از مسئولان مصری در دعوت به اسرائیل به مناسبت یادبود انور سادات، حکایت از روح قومیت عربی دارد که هنوز در نفوس ملت مصر اصیل و ریشه دار است.
رئیس جمهور مصر هر کس باشد، درک می کند که مصلحت قومی و ملی کشورش در کنار نگذاشتن دشمنی با دشمن تاریخی اعراب، یعنی اسرائیل است، دولتی که تلاش می کند کشورهای منطقه را از یکدیگر جدا کند. همزمان، به دلیل حساسیت اوضاع، قاهره می تواند تشنجهایی که ممکن است به برخورد نظامی با اسرائیل منجر شود را آرام کند. این یکی از پیامهای رئیس جمهور مصر برای حزب الله لبنان است که طی آن از حزب خواست در این مرحله اسرائیل را تحریک به جنگ نکند.
گذشته از این عناصر نقش مصر، موضع مخالف سیسی در مورد هر گونه جنگ تازه ای در منطقه، عملاً احتمال استقبال گسترده عربی از اقداماتی که منجر به جنگ شود را کمرنگ می کند.
البته لازم به ذکر است که سیسی طی روزهای اخیر سعی کرد از اقدامات داخلی بن سلمان در مورد بازداشت شاهزاده ها حمایت کند، با اینکه برخی از این افراد سرمایه گذاریهای میلیاردی در مصر داشتند.
تمام این اتفاقات همزمان است با شکست وساطت ها برای آزادی حریری؛ از جمله وساطت رئیس جمهور فرانسه و پس از آنکه وساطت محمود عباس به دلیل شروطی که سعودی ها تعیین کردند، به یک مساله حاشیه ای تبدیل شد.
با توجه به آنچه گذشت، می توان مصر را پناهگاه مناسبی برای هر دو طرف بحران موجود دانست، با در نظر گرفتن این مطلب که تشدید لحن سعودیها می تواند در سطح اقدامات «مجازاتی» به حدود بی سابقه ای برسد؛ آنچه که انجام هر گونه وساطتی را دشوار می کند. با این وصف آیا قاهره موفق به آرام کردن ریاض می شود؟
وزیر خارجه مصر، سامح شکری، سفر خود به خلیج فارس را با ریاض به پایان رساند؛ جایی که با ولی عهد سعودی محمد بن سلمان دیدار کرده و تلاش داشت پیامهای حمایت مصر و ایستادگی آن در کنار دولتهای شورای همکاریهای خلیج فارس را به عربستان منتقل کند؛ آن هم در شرایطی که تنش این دولت با ایران رو به افزایش است.
