سعدالله زارعی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه و مدیر موسسه مطالعات راهبردی اندیشهسازان نور، در ارتباط با اعلام استعفای سعد حریری از سمت نخستوزیری لبنان، بر این باور است که این اتفاق با توجه به تحولات اخیر این کشور چندان دور از ذهن نبود.
زارعی در گفتگو با «انتخاب» اظهار داشت: در واقع، از سه جهت این رخداد قابل پیشبینی بود. جهت اول شخصیت سعد حریری است. باید به این مساله توجه شود که او مرد روزهای سخت و شرایطی بحرانی نیست و نخستوزیری را نیز با هنر سیاسی شخصی کسب نکرده است. صرفا پسر رفیق حریری بودن، او را به سمت نخستوزیری رسانده است. بنابراین، طبیعی است که در شرایط بحرانی نتواند به کار خود ادامه دهد.
وی اضافه کرد: «در سطح دوم سعد حریری به عنوان رئیس فراکسیون «المستقبل» در منطقه عضو جریانی است که ادامه کار دولت به شکل و آرایش نیروی فعلی را نمیپسندید و خواستار انحلال دولت بودند.»
این کارشناس حوزه خاورمیانه، در بخشی دیگر از گفتههای خود تصریح کرد: «دلیل سومی که مهمتر از دو دلیل اول هستند و در جریان استعفای حریری بیشترین نقش را داشت، در ارتباط با سیاست آن جریانی است که دست پنهان را در استعفای حریری دارند. این جریان خواهان آن بودند که انرژی ایجابیای جهت باقی ماندن معترضان در کف خیابانها به مردم تزریق شود و در نهایت شاهد هستیم که آنها با استعفای حریری چنین هدفی را دنبال میکنند.»
زارعی در ادامه تاکید کرد: «اکنون یک مساله جدی مطرح میشود و آن این است که آیا سعد حریری برای همیشه از عرصه سیاست کنار گرفت یا از کابینه فعلی کنار رفته است؟ از شواهد و قراین موجود پیدا است که او ریاست بر دولت فعلی را کنار گذاشته و این احتمال وجود دارد که او با نسخهای جدید وارد عرصه رقابتهای انتخاباتی آتی شود. به نظر میرسد حریری در آینده نزدیک با شعار «دولت تکنوکرات» و دولتی که خود به شکل مستقل آن را تسکیل دهد و کاری به کرسیهای سایر احزاب و جریانهای پارلمانی نداشته باشد، چشم دوخته است.»
وی افزود: «توجه به این مساله ضروری است که شعار «دولت تکنوکرات» در عراق و لبنان معمولا از سوی جریانهایی مطرح میشود که میخواهند در برابر محور مقاومت قرار بگیرند و غالبا از خارج کوک میشوند. آنچه که اکنون حائز اهمیت است در ارتباط با این مساله بوده که آیا سعد حریری میتواند فارغ از اراده دیگر جریانها میتواند دولت تشکیل دهد و اگر انتخاباتی زود هنگام برگزار شود مردم از ایده او حمایت میکنند. در انتخابات اردیبهشت سال گذشته، شاهد بودیم که نامزدهای معرفی شده توسط حریری و جریان المستقبل، حتی در طیف سنیها نیز آراء لازم را کسب نکرد. حتی در برخی شهرها همانند طرابلوس که پایگاه سنی حریریها به حساب میآید رای اول را عبدالرحیم مراد کسب کرد که یک سنی نزدیک به محور مقاومت بود. این امر نشانگر آن است که مسیر ایجاد دولت تکنوکرات هموار نیست.»
زارعی در ارتباط با تاثیرات و نتایج استعفای حریری تاکید کرد: «به نظر میرسد استعفای حریری جهشی را در اعتراضات کشور لبنان ایجاد میکند و احتمالا از نظر کمی، اعتراضات بیشتر نیز خواهد شد و از نظر روشی، به نظر میرسد تظاهرات به خشونت بیشتر گرایش پیدا کند. در سطحی دیگر در نتیجه افزایش تعداد معترضان و خشونت، در خیابانهای لبنان، فشارها به سمت استعفای میشل عون، رئیسجمهور لبنان معطوف خواهد شد. گزینه بعدی نیز فشار بر محور مقاومت بعد از مجبور کردن عون به کنارهگیری است اما در این میان یک نکته اساسی وجود دارد و آن اینکه عون بر خلاف حریری شخصیتی محکم دارد و تجربیات فراوانی در سمتهای مختلف دارد و بعید به نظر میرسد او به آسانی اسیر فشارها شود. به نظر میرسد در روزهای آینده وضعیت سیاسی لبنان حساستر خواهد شد و شاهد رخدادهایی دیگر خواهیم بود.»