سرویس تاریخ «انتخاب»: شامگاه جمعه ۴ خرداد ۱۳۵۸ آیتالله هاشمی رفسنجانی در خانه خود مورد اصابت گلوله دو مهاجم گروه فرقان قرار گرفت و مجروح شد. بعد از ترور سپهبد قرنی و آیتالله مطهری، این سومین اقدام گروه فرقان به منظور ترور چهرههای شاخص نظام بود، مشروح ماجرای سوءقصد به جان هاشمی رفسنجانی به روایت روزنامه اطلاعات در فردای آن روز به این شرح بود:
مهاجمان ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه به درِ خانه حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی رفتند و در زدند، پاسداری که در خانه بود، در را به روی آنان گشود و این دو نفر گفتند که از سوی حجتالاسلام ناطق نوری برای «آقا» پیغام آوردهاند. آنها به اتاق پذیرایی راهنمایی شدند و چند دقیقه بعد، حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی به اتاق پذیرایی رفت. با ورود ایشان به اتاق صدای بگومگو و مشاجره لفظی از اتاق شنیده شد و همسر حجتالاسلام با شنیدن این صداها، خود را به اتاق پذیرایی رساند. او در حالی به اتاق وارد شد که دید، یکی از مهاجمان اسلحه کمری «کلت» خود را به سوی حجتالاسلام قراول رفته و او را تهدید به مرگ میکند. همسر حجتالاسلام که خطر را احساس کرده بود، از پشت سر، خود را به روی مهاجم مسلح میاندازد و در همین هنگام، حجتالاسلام نیز از جا پریده و به طرف مهاجم یورش میبرد و مچ دست او را محکم گرفته با وی گلاویز میشود در این اثنا یک تیر از کلت شلیک شد و به کف اتاق اصابت کرد. مهاجم دیگر که او نیز به کلت مسلح بود، از فرصت استفاده کرده و حجتالاسلام را هدف دو گلوله قرار میدهد.
با شلیک گلولهها و سر و صداهایی که از اتاق پذیرایی حجتالاسلام بلند شده بود، مهاجمان به سرعت اتاق را ترک کردند و پس از خروج از خانه به داخل بی.ام. و که آماده حرکت بود، پریدند و از محل حادثه دور شدند. در اتاق پذیرایی حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی، یک اعلامیه مربوط به فرقان که بر کاغذ زردرنگی چاپ شده بود، به دست آمد.
اعلامیه فرقان
اعلامیه فرقان نظیر اعلامیهای که درباره آیتالله مطهری منتشر شده بود به «شخص اکبر هاشمی رفسنجانی» در قبال «جنبش توحیدی خلق مستضعف ایران و ائمه» نسبت «خیانت و طراحی سیاستهای دیکتاتوری» داده شده و اضافه کرده است: «اعدام انقلابی نامبرده انجام پذیرفت.»
در پایان این اعلامیه نوشته شده است: «در ضمن برای اطلاع بیشتر نشریه فرقان شماره آینده را بخوانید.»
ضمنا یک ساعت بعد از نیمه شب دیشب، مرد ناشناسی که خود را عضو گروه فرقان معرفی میکرد، تلفنی به روزنامه اطلاع داد که گروه فرقان مسئولیت «قتل» حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی را به عهده میگیرد. کسی که از آن سوی سیم با اطلاعات سخن میگفت، تاکید کرد که حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی به قتل رسیده و خبر زنده بودن وی صحیح نیست!
انتقال به بیمارستان
حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی پس از آنکه مجروح شد در حالی که همسرش در راه رفتن به وی کمک میکرد، صحن خانه را طی کرد و پس از خروج از خانه در حالی که به همسرش دلداری میداد که «این حوادث مهم نیست»، تا ابتدای خیابان «حقیقت دوم» رفت و از آنجا به وسیله یک اتومبیل هیلمن به بیمارستان شهدا انتقال یافت و یکسر به اتاق عمل برده شد.
عیادتکنندگان
هنگام وقوع حادثه، علاوه بر همسر حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی دختر بزرگ و خواهرزاده ایشان نیز در خانه بودند که خبر ترور را به مقامات و دوستان حجتالاسلام تلفنی اطلاع دادند. چند دقیقه بعد حاج مصطفی ملکی مسئول کمیته منطقه یک به بیمارستان رفت و پس از استفسار از حال حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی، برای تحقیق پیرامون موضوع، به خانه حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی رفت. در بیمارستان آیتالله طالقانی، مهندس بازرگان، امیرانتظام، سخنگوی دولت، دکتر سامی وزیر بهداری، دکتر راعی سفیر ایران در عراق، دکتر مفتح، ابوالحسن بنیصدر، حجتالاسلام غفاری، حجتالاسلام موسوی و حجتالاسلام شاهآبادی و حجتالاسلام خامنهای برای عیادت از حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی حضور یافتند.
مهاجمین را شناختم
حجتالاسلام غفاری که پس از عمل جراحی موفق به عیادت از حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی شد، به خبرنگار ما گفت: «حال ایشان رضایتبخش است و خطر کاملا رفع شده است. حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی به من گفته است: مهاجمین را شناسایی کردهام. اسم یکی از آنها مهدی و قبلا نیز چند بار برای دیدن من به منزل من آمده است.»
حجتالاسلام غفاری سپس با تاکید بر اینکه ضاربین شناسایی شده و دستگیر خواهند شد گفت: «این ترورها کار گروههای ضداسلامی است که زیر پوشش نام فرقان به این اعمال ننگین دست میزنند.»
تشکیل پرونده
سرتیپ ریاحی، وزیر دفاع، و سرتیپ مجللی رئیس شهربانی کل کشور پس از عیادت از حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی به محل حادثه رفتند و ضمن بازدید از محل و گفتوگو با ساکنان خانه و پاسداران محافظ حجتالاسلام به اتفاق ماموران شهربانی پروندهای در این زمینه تشکیل دادند.
آقای شهشهانی دادستانی تهران نیز به محل حادثه رفت و در این زمینه دستورهایی به ماموران قضایی صادر کرد.
از مهاجمان یک قبضه کلت، چهار پوکه فشنگ، یک عینک دودی بندی و اعلامیه منتسب به فرقان به دست آمده که ضمیمه پرونده است.
اظهارات همسایگان
نگهبانان و همسایگان حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی به خبرنگاران ما در این باره مطالبی گفتند که چکیده آن به شرح زیر است:
ساعت از ۲۰ و ۳۰ دقیقه گذشته بود که ماموران کمیته «المهدی» شمیران، یک اتومبیل بی.ام. و لیمویی را که ۳ سرنشین داشت و با سرعت حرکت میکرد، شناسایی کردند و یکی از پاسداران به نام حسن میرزایی با اتومبیل خود، به تعقیب بی.ام.و پرداخت ولی به علت سرعت زیاد اتومبیل جلویی موفق به ردیابی اتومبیل و دستگیری ضاربین نشد. ماموران کمیته به سوی اتومبیل بی.ام.و. تیراندازی هم کردند ولی به علت شلوغی خیابانها و خطر اصابت گلوله به مردم، از تیراندازی جلوگیری شد.
حسن میرزایی در این زمینه میگوید: «نزدیک کوچهای که منزل حجتالاسلام در آن قرار دارد، مشغول پاسداری بودم که صدای شلیک چند تیر را شنیدم و متوجه شدم که متعاقب آن دو نفر دواندوان از کوچه خارج شده و سوار بی.ام.و شدند و فرار کردند. من نیز بیدرنگ سوار اتومبیل خود که یک تاکسی است شدم و به تعقیب آنها پرداختم چند مورد نیز نزدیک بود موفق به توقیف آنها شوم، ولی اتومبیلهای عبوری، راه مرا سد کردند و مانع رسیدن من به آنها شدند. یک مورد نیز وضعیت طوری بود که میتوانستم به طرفشان شلیک کنم ولی سررسیدن یک اتومبیل با چند سرنشین زن و کودک که در تیررس قرار داشتند، باعث شد که از تیراندازی، خودداری کنم. یکی از مهاجمان پیراهن سفید آستینکوتاه به تن داشت و روی صندلی عقب اتومبیل نشسته بود. این سرنشین حین حرکت اتومبیل بی.ام.و سر و دست را از پنجره اتومبیل بیرون کرده بود و با فریاد از مردم میخواست که راه را بگشایند. او همچنین به من با اشاره میگفت که از تعقیب دست بردارد. چهره دو تن دیگر نیز که جوان بودند، دیدهام و میتوانم آنها را شناسایی کنم. حجتالاسلام رفسنجانی همیشه به من میگفت، من میخواهم در راه اسلام شهید شوم.»
اظهارات ناطق نوری
حجتالاسلام ناطق نوری که دیشب برای عیادت به بیمارستان رفت به خبرنگار ما گفت: «به من اطلاع دادند که مهاجمان با استفاده از نام من به خانه حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی راه یافتند و پس از مشاجره و گلاویز شدن با حجتالاسلام وی را مضروب کردهاند، بدین ترتیب به نظر میرسد که ضاربین از نزدیکی من به حجتالاسلام اطلاع داشتهاند.»
حجتالاسلام ناطق نوری از روحانیون مبارز تهران است که پیش از ورود امام خمینی با ایشان در تماس بوده و از روحانیون فعال در اقامتگاه امام در تهران بود و بسیاری از ملاقاتهای خصوصی و عمومی امام را در تهران برنامهریزی میکرده است.
انتقاد بنیصدر از دولت موقت!
ابوالحسن بنیصدر که دیشب به عیادت حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی رفته بود، به خبرنگار ما گفت: «اینکه بگوییم گروه فرقان این ترورها را انجام میدهند، سادهگرایی کردهایم، زیرا ترورها نشان میدهد که عاملان آنها از اطلاعات وسیعی در مورد اشخاص برخوردارند و فعالیت آنها سازمان یافته است. تحلیل من چند ماه قبل از پیروزی انقلاب این بود که آمریکا به آسانی دست از ایران برنمیدارد و طبعا به دنبال استقرار رژیمی است که بتواند منافع آن کشور را در ایران کاملا حفظ کند. به عقیده من دولت در این امر مسامحه کرده و میبایست یک مرکز اطلاعاتی کافی که بتواند کاملا مردم را در جریان این قبیل مسائل قرار دهد، به وجود میآورد.»
خلع سلاح پاسدار
سرهنگ نبیپور، رئیسپلیس تهران، گفت: «مهاجمان سه نفر بودند که با یک اتومبیل بی.ام. و به خانه حجتالاسلام رفسنجانی رفته بودند. یکی از مهاجمان پاسدار جلوی خانه آقای رفسنجانی را با تهدید اسلحه تسلیم کرد و پاسدار دیگر خانه نیز، مشغول نماز خواندن بود که این حوادث رخ داد. مهاجمان قبلا به منزل حجتالاسلام تلفن زدند و گفتند از طرف آقای ناطق نوری میخواهند مسئلهای را با آقای رفسنجانی در میان بگذارند. حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی نیز به آنها گفته بودند که به منزلش بیایند. مهاجمان سه گلوله به طرف حجتالاسلام شلیک کردند که دو گلوله به طرف سر ایشان شلیک شده بود که خوشبختانه به هدف نمیخورد، اما گلوله دیگر به شکم اصابت میکند. یکی از مهاجمان در درگیری که پیش آمده بود به زمین میغلطد و حجتالاسلام موفق میشود، اسلحه را از دست وی بگیرد. یک گروه از طرف پلیس تهران تشکیل شده که کارش مبارزه با این قبیل ترورها و سوءقصدها خواهد بود.»
اظهارات یک شاهد
علی شریفیان، خواهرزاده حجتالاسلام رفسنجانی، اظهار داشت: «وقتی زنگ درِ خانه به صدار درآمد، پاسداری به نام سعید در را باز کرد، یکی از دو نفر مهاجم کفش کتانی به پا داشت. پاسدار از او خواست کفش خود را دربیاورد. اما او قبول نکرد و آنها مستقیما به اتاق پذیرایی رفتند و روی مبل نشستند. آقای رفسنجانی، چند لحظه بعد وارد اتاق شدند و از پاسدار (سعید) خواستند از اتاق خارج شده بعد از چند لحظه آقا فریاد زد: برسید، برسید. ما توی اتاق پریدیم و دیدیم دست یکی از تروریستها را گرفته و تروریست دیگر ناگهان شلیک کرد. آقا که تیر خورده بود روی فرش نشست و تروریستها بعد از شلیک چندگلوله فرار کردند. پس از فرار تروریستها آقا خود را به سر خیابان رساند و با یک اتومبیل هیلمن متعلق به کلانتری قلهک، به بیمارستان شهدا انتقال یافت.»
اطلاعیه پزشکی
صبح امروز [شنبه ۵ خرداد ۱۳۵۸] بیمارستان شهدا [شهدای تجریش] طی اطلاعیهای اعلام کرد: «حال مزاجی حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی رو به بهبود است. فشار خون ایشان ۱۲ روی ۷ میباشد، خونریزی قطع شد و در معاینه معلوم شده است که گلوله به شکم اصابت کرده و از قسمت سمت راست شکم وارد شده و قسمت قدامی کبد را خراش داده است.»
هاشمی در روایت خود از سوءقصد به جانش، می گوید: وقتی وارد اطاق شدم پاسدار را مرخص کردم و از جوان خواستم نامه را تحویل دهد. من با او فاصلهای بیش از یک متر نداشتم. او اول دست در جیب کرد و خواست نامه را به من بدهد، ولی وقتی دست از جیب بیرون آورد گویا از همین اعلامیه (گروه فرقان) بود و گفت: «مثل اینکه در آوردن نامه اشتباه کردهام.» من در اینجا متوجه شدم که او دستش را به زیر پیراهن برد و در این موقع اسلحه او را دیدم، اما وقتی که اسلحه را بیرون کشید دست او را گرفتم و با او درگیر شدم.