امروز بر حسب وعده كه مادام منار دوريان گذاشته به ملاقات مسيو بريان، رئيسالوزراى سابق فرانسه، رفتم. خيلى به مهربانى و ادب از من پذيرايى كرد. وقت تنگ بود. به اين واسطه مجملاً او را از اوضاع ايران مسبوق كردم. گفت: «گمان نمىكنم بتوانند از رسيدگى به كار ايران طفره بزنند و بالاخره بايد قرارى در اين باب بدهند.» و در هر حال گفت: «من با وزير خارجه و همقطاران پارلمانى خودم در كميسيون خارجه مجلس حرف خواهم زد و به كار شما توجه خواهم كرد.»
مشاور [وزیر امور خارجه] هم با ممتازالسلطنه [سفیر ایران در فرانسه] به ديدن كلمانسو [نخست‌وزیر فرانسه] رفتند و از ملاقات او راضى بودند. عجب اين‌كه گفته است مطالب خود را براى كنفرانس بنويسيد و هيچ نمىداند كه ما مكرّر به كنفرانس نوشتهايم! در هر حال وعده داده است كه در رسيدگى كار ما قرارى بدهد و گفته است اگر در ظرف دو سه روز اثرى ظاهر نشد يادآورى كنيد.
ميرزا حسينخان همچنان در رختخواب افتاده خانم لهستانى از او پرستارى مىكند. خانم به پرستارى خوش است، او هم به مريض بودن و موضوع پرستارى شدن دلخوش كرده است.
بعدازظهر قدرى به كتاب‌ها ور رفتم و سر شب به اپرا رفتيم. ما كه از اپرا چيزى نمىفهميم، چون موضوع را كه رومئو و ژوليت است مىدانستيم مطلب را فهميديم. زن روسى كه ژوليت بود خيلى خوب مىخواند. كيفيت سن را هم خيلى خوب درست مىكنند. مزيّت امشب رقص مفصلى بود كه دادند. واقعاً محظوظ شدم. دخترها كه مىرقصند به ذهن انسان تأثير وجودهاى غيرمادى مىكنند. از بس در حركات سبك و چابك هستند. بعضى از زن‌ها هم به لباس مرد مىرقصيدند. در حين برجستن پاى خود را نوسان سريع مىدادند كه خيلى غريب بود. چون اپرا ساعت هفت و نيم شروع مىشود غذا را قريب نصفشب و سرد خورديم. ممتازالسلطنه را هم وعده گرفته بوديم. صبح ممتازالسلطنه از يك كلمه حرفى كه ديشب مشاور زده بود كه استنباط كرده بود در بردن او نزد كلمانسو ترديد دارد خيلى كوك شده و قهر كرده بود و مذاكرات تلفونى به عمل آمد و به همين جهت من معطل شدم و براى رفتن نزد مسيو بريان وقت تنگ شد و دير رفتم. خلاصه ممتازالسلطنه لعبتى است.
امروز در مراجعت از منزل مسيو بريان بالاى طاق نصرت صعود كردم. منظر خوبى دارد. خيابان‌هاى اطراف پلاس دولتوال و خانهها و برج ايفل و چرخ بزرگ و نتردام دو پارى و پانتئون و غيره خيلى عالى است. قدرى كارتپستال و اسباب خورده خريدم.
منبع: یادداشت‌های روزانه محمدعلی فروغی، به کوشش محمدافشین وفایی و پژمان فیروزبخش، تهران: سخن، چاپ هفتم، ۱۳۹۸.
