وثوق‌الدوله [رئیس‌الوزرا] می‌گوید: «هرچه از انگلیس‌ها استمداد کرده‌ایم جواب نمی‌دهند. هر اقدامی بخواهیم بکنیم پول لازم است و نداریم. اسلحه هم لازم داریم. انگلیس‌ها صریحا و فورا بگویند که کمک می‌کنند یا فکر دیگری بکنیم.» بی‌چاره حالا چه فکر دیگری کند، و در آخر نوشته بود: «موافقت با انگلیس‌ها دست ما را بست و از توسلات دیگر باز داشت و جلب مخاطره هم برای ما کرد و فایده دیگر هم نداشت.» این فکر را خوب بود قبل از عقد قرارداد با انگلیس [ قرارداد ۱۹۱۹ ] و آن رفتار بی‌قاعده یک سال قبل می‌کردند.
کد خبر: ۶۲۲۴۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۲
نصرت‌الدوله [وزیر خارجه] را ملاقات کردم... در باب کارهای لندن مذاکره کردیم. معلوم شد صورت مذاکرات او با لرد کرزن قسمی بوده که مقصود مرا تماما حاصل نکرده است، یعنی امر موقوف شده به این‌که در مجلس قرارداد [۱۹۱۹] مطرح شود و هرگاه تصویب شد یا نظر دولت بر این‌که این قرارداد مشمول رای دولت نمی‌تواند بشود پیش رفت آن وقت به مجمع ملل ابلاغ شود. من از این بابت متاسف شدم، ولی شاید هم که مصلحت در این باشد. حالا باید فکر کنیم ببینیم تکلیف چیست.
کد خبر: ۶۱۲۰۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۲
راپرت مفصلی برای طهران راجع به قرارداد انگلیس و ایران و استدلال بر این‌که آن را باید از صورت معاهده انداخت و اقداماتی که شده و باید بشود نوشتم که مسیو رنار که فردا می‌رود ببرد. همچنین کاغذی به میرزا محمدصادق طباطبایی در باب مجمع ملل و انجمن طهران و کاغذ به میرزا ابوالحسن‌خان هم نوشتم.
کد خبر: ۶۰۹۶۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۸
قبل از مهمانی دو لاپرادل آمد و استدلال کرد که قرارداد نهم اوت [۱۹۱۹] قابل ثبت در مجمع ملل نیست، برای این‌که مقدم بر مجمع ملل است. بالاخره بنای ما بر این شد که قرارداد مزبور را در ضمن لایحه‌ای که به مجمع ملل می‌فرستیم ارسال داریم و نتیجه که می‌خواهیم بگیریم.
کد خبر: ۶۰۹۵۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۷
عصر بر حسب خواهش نصرت‌الدوله مسیو دو لاپرادل آمد و در باب قرارداد انگلیس و ایران [۱۹۱۹] صحبت کردیم و این‌که ما می‌خواهیم آن را از صورت معاهده بیندازیم و قرار شد مطالعه در این باب کرده روز جمعه بیاید و جواب بگوید.
کد خبر: ۶۰۹۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۴
ممتازالسلطنه [وزیرمختار ایران در فرانسه] صحبت معزولی خود را کرد و مرا برد به دفترخانه خود و کاغذ متحدالمآل [بخش‌نامه] و کاغذ خصوصی نصرت‌الدوله [وزیر خارجه] را که به او نوشته و وزیرمختاری واشینگتن را به او تکلیف کرده بود نشان داد و شرحی بدگویی و تنقید و اظهار قدرت کرد و گفت: «فرانسوی‌ها نخواهند گذاشت و دشانل و پوانکاره و غیره همه به من اطمینان دادند و دیگری را به جای من قبول نخواهند کرد.» و تقاضا کرد که من با نصرت‌الدوله صحبت کنم... بعد من از ممتازالسلطنه وقت خواستم و وقت چای رفتم و مسائل را شسته رفته به او گفتم و خیلی پایین آمد...
کد خبر: ۶۰۸۹۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۳
بر حسب وعده به سفارت خودمان رفتیم. تکلیف کرد شام بمانم. وحیدالملک را هم دعوت کرد. قرقاول‌های شکار شاهی به ما داد. ضمنا از مسئله قرارداد انگلیس و ایران و گرفتاری ممتازالدوله و سایرین صحبت کرد که از طهران به توسط سفارت فرانسه استمزاج کرده بودند. مذاکراتی کردیم و عقاید خودم را در آن باب گفتم و سر میز شام و بعد از شام تا نصف شب با وحیدالملک و ممتازالسلطنه صحبت کردیم.
کد خبر: ۵۸۶۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۸
فاخرالسلطنه تازه از طهران آمده و می‌گفت غیر از آن پنج نفر که به کاشان تبعید شده‌اند باقی کسانی را که گرفته و توقیف کرده بودند [به خاطر مخالفت با قرارداد ۱۹۱۹ ] رها کردند.
کد خبر: ۵۸۴۷۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۵
[احمد] شاه و اتباع بعدازظهر وارد شدند. نصرت‌الدوله [وزیر خارجه] و اتباع لندن مانده‌ا‌ند، سه چهار روز دیگر خواهند آمد. شهاب‌الدوله [رئیس تشریفات دربار] را دیدم می‌گفت پذیرایی انگلیس خیلی عالی بود. همین‌طور هم بوده و می‌بایست باشد.
کد خبر: ۵۸۳۳۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۷
ممتازالسلطنه [سفیر ایران در فرانسه] از قراری که دیروز انتظام‌الملک می‌گفت مسلم شده است که خیلی در کارها شیطنت کرده و با انگلیس‌ها راه داشته یعنی راپرت‌چی آن‌ها بوده و اخلال‌ها کرده و حالا برای خودشیرینی پیش نصرت‌الدوله از همه بد می‌گوید؛ از مشاورالممالک و میرزا حسین خان و حتی از برادر خودش و از این قبیل چیزها. من که تعجب نکردم و او را خیلی خوب می‌شناسم. کم‌ظرفی او هم طوری است که تمام حالاتش از وجناتش ظاهر می‌شود.
کد خبر: ۵۷۹۰۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
باری نصرت‌الدوله [وزیر خارجه]وقت ناهار آمد. علاءالدوله را هم خواستیم و قدری صحبت کردیم مبنی بر این‌که خوب است از طرف انگلیس‌ها اظهار رسمی شود بر این‌که این قرارداد را برای محدود ساختن استقلال ایران نبسته‌ایم و سلب حقوقی از دولت ایران نشده و کماکان مستقل خواهد بود؛ خاصه این‌که جزء مجمع ملل است و بنا بر این همه دول مجمع ملل ضامن استقلال او می‌باشند.
کد خبر: ۵۷۴۵۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۵
از طهران مدتی است بی‌خبرم و نگرانم. دیروز در باب مراجعت خودم به طهران گفت‌وگو کردم. [نصرت‌الدوله وزیر خارجه] گفت: «حرفی ندارم، اما سی چهل روز باید با من همراهی و کمک کنید» و از قرار معلوم می‌خواهد دلگاسیون [گروه نمایندگی] ایران را امتداد بدهد.
کد خبر: ۵۷۳۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۱
انتظام‌الملک آمد و گفت «[نصرت‌الدوله وزیر خارجه را] ملاقاتش کرده و صحبت زیاد کردیم و عجب که خودش می‌گوید در این قرارداد نکات بدی هست که باید از اوضاع فرنگستان استفاده کرده آن‌ها را اصلاح نمود.» گفتم کاش این رفت صمیمی بود. در هر حال قرار شد فردا قبل از ظهر آن‌جا برویم و مذاکره کنیم. می‌گفت «مسیو رنار آن‌جا آمد و خوب حرف زد و گفت شماها را خواهند کشت.»
کد خبر: ۵۷۳۶۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۰
عصر کاغذی از ممتازالسلطنه [وزیرمختار ایران در فرانسه] رسید. نوشته بود از وزارت خارجه به من تلفون کردند که دولت ایران برای مجمع ملل ذکاءالملک [محمدعلی فروغی] و صدیق‌السلطنه و کسی دیگر که اسمش خوب معلوم نشد، ولی شبیه به احتشام‌همایون بود معین کرده‌اند. من به فکر رفتم که اگر چنین باشد تکلیف چیست. با وجود این دولت و این کیفیتی که با انگلیس پیش آمده و با این هم‌قطارها که برای من معین کرده‌اند آیا می‌توان قبول کرد؟
کد خبر: ۵۷۰۷۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۴
روی هم رفته معلوم است که دولت فرانسه و کلیه فرانسه‌ها از این واقعه متاثرند و حقیقتا در کمک ما حاضرند. افسوس که خودمان برای کار حاضر نیستیم.
کد خبر: ۵۶۹۸۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
بعد منزل ممتازالسلطنه [وزیرمختار ایران در فرانسه] رفتیم، چون مهمان او بودیم. کتابچی‌خان هم بود. بعد از شام قدری نشسته صحبت کردیم و گردش‌کنان به منزل آمدیم. به قول کتابچی‌خان این کاری که انگلیس‌ها کردند اسباب شد که در روزنامه‌ها برای ایران غوغا شد.
کد خبر: ۵۶۹۶۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۰
روزنامه‌ها هنوز از بابت قرارداد [۱۹۱۹] ایران چیز می‌نویسند. مادام منس از مفارقت میرزا حسین‌خان خیلی متاثر بود، واقعا معلوم می‌شود او را می‌خواهد.
کد خبر: ۵۶۹۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۷
یک نفر روزنامه‌نویس آمریکایی که مخبر شیکاگو تریبون است آمد، با او هم صحبت کردیم. می‌گفت: «این مسئله قرارداد در آمریکا اثرات بد خواهد کرد و مخصوصا اسباب زحمت مستر ویلسن خواهد شد و به او ایراد خواهند کرد که تو شش ماه در پاریس روزی دو سه ساعت با لوید جرج به سر بردی و یک کلمه در باب این قرارداد که به قول خودشان نتیجه نه ماه مذاکرات است با تو نگفت. این چه دیپلماسی آشکار است.»
کد خبر: ۵۶۸۸۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۷
قرارداد جدید [۱۹۱۹] را در روزنامه‌های انگلیسی و روزنامه «تان» نوشته‌اند. دو قرارداد است: یکی شش ماده و دیگری پنج ماده. شرایط بدی ندارد جز همین که طرف دولت انگلیس است و همین که مستخدمین ما انگلیسی شدند صاحب‌اختیار مطلق مملکت خواهند شد.
کد خبر: ۵۶۸۶۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۶
از قرار معلوم قرضی که انگلیس‌ها به ایران می‌دهند دو میلیون لیره است و حضرات مملکت را به این ثمن بخس فروخته‌اند، اگرچه یقینا جیب‌های خود را هم پر کرده‌اند... حالا هم تشویش داریم که مبادا مسئله مجمع ملل را هم ضایع کنند.
کد خبر: ۵۶۸۴۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۴