هنوز یک سال و 2 ماه از ثبت ملی میدان بهارستان نگذشته است که چشمان تهرانیها باید به دیواری عادت کند که قرار است روبهروی ساختمان تاریخی مجلس شورای ملی کشیده شود، دیواری که قرار است به بهانه امنیت مجلسیها پیوند مردم را با مهمترین نماد به جای مانده از تاریخ مشروطه قطع کند.
اگرچه دیوارکشی دور مجلس شورای اسلامی به ماهها پیش از حمله داعش به بهارستان باز میگردد اما به گفته غلامرضا حیدری، نماینده تهران این دیوارکشیها بعد از حمله داعش شدت گرفته است و براساس آییننامه مجلس این طرح از سوی حفاظت مجلس که زیر نظر سپاه پاسداران فعالیت میکند، پیشنهاد شده و تصمیم اصلی آن توسط رئیس مجلس با بهرهگیری از نظرات اعضای هیات رئیسه اتخاذ شده است. تصمیمی که البته میراث فرهنگی استان تهران از آن اظهار بیاطلاعی میکند و میگوید که به مجلس نامهای نوشته و از آنها خواسته تا دیوارکشی روبهروی ساختمان تاریخی و ملی مجلس را متوقف کند.
نزدیک به سه سال میشد که ساختمان مجلس شورای اسلامی با عضو جدید خود یعنی دیوارهای بتنی با نردههای بلند آهنیاش خو گرفته بود. اسفند سال 93 بود که ابتدا دیوارهای آهنی آبی رنگ در سکوت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در اطراف مجلس نمایان شد. در آن زمان گمانه زنیهای مختلفی درباره دلایل این دیوارکشی مطرح شد. برخی رسانهها، تغییر نمای ساختمان مجلس و مهندسی جدید آن را دلیل این اتفاق دانستند و برخی دیگر نیز عقیده داشتند برگزاری تجمعها و راهپیماییهای مختلف باعث شده تا مجلس تصمیم به دیوارکشی بگیرد. سخنان غلامعلی جعفرزاده، نماینده وقت مردم رشت در صحن علنی مجلس به این گمانهزنیها دامن زد، سخنانی که رنگ و بوی اعتراضی به این دیوارکشیها داشت.
او در این باره گفته بود: «من به دیوارکشی اطراف مجلس اعتراض دارم. حالا که مذاکرات مجلس مستقیما به گوش مردم میرسد مجلس باید از همه جهات اتاق شیشهای باشد و نباید ارتباطش با مردم قطع شود. نفس این اقدام القای فضای ناامنی در جامعه است. شنیده شده که این نظر پدافند غیرعامل است و در رابطه با نهاد ریاست جمهوری نیز اقدام مشابهی در حال انجام است. انجام هزینه دیوارکشی غیرمنطبق و غیرضروری است. این کار تبعات منفی شدیدی دارد.» دیوارهای آهنی آبی رنگ اما با وجود مخالفانش دو ماه بعد جمع شد و از دیوارهای بتنی که به گفته موسوی نظر، مدیرکل پشتیبانی و مهندسی مجلس برای همسانسازی و توازن بین دیوارهای قدیمی مجلس و سایر اضلاع مجلس کشیده شده، رونمایی شد.
حالا سه سال بعد از آخرین دیوار کشیده شده به دور مجلس، قرعه فال به نام ساختمان قدیمی مجلس شورای ملی افتاده تا مجلسیان را از هرگونه خطر احتمالی در امان بدارد، خطری همچون ورود داعشیان به ساختمان مجلس.
سکوت مجلسیان ادامه دارد
کارگران آجر روی آجر میگذارند و دیوار را بالا میبرند. هنوز آن قدر بلند نشده که چهره تاریخ صد سال گذشته ایران را بپوشاند اما چهره نیمه در هم رفته بهارستان مخدوشتر از همیشه است. میگویند ماجرا امنیتی است و همانند سایر تصمیماتی که در مورد دیوارکشی دور مجلس گرفته شده این بار هم در سکوت دیوارها بالا و بالاتر میروند. بسیاری از نمایندگان مجلس در پاسخ به چرایی این اقدام یک باره در گفتوگو با « ابتکار» یا سکوت کردهاند یا اظهار بیاطلاعی. میگویند که بهتر است چراییاش را از هیات رئیسه مجلس سوال کرد چرا که آنها تصمیمگیرنده اصلی اینگونه اقدامات هستند.
پیشنهاد سپاه، تصمیم رئیس مجلس
اما غلامرضا حیدری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی تنها کسی است که اگرچه میگوید در این تصمیم دخالتی نداشته و اطلاعی از چند و چون این ماجرا ندارد اما درباره علت دیوار کشی روبهروی ساختمان تاریخی مجلس به «ابتکار» توضیح میدهد. او میگوید: «این دیوارکشیها بعد از حمله داعش به مجلس شدت گرفته است. حفاظت مجلس که بر عهده سپاه پاسداران است از دید خود درجه حفاظتی مجلس را با این دیوارکشیها بالا میبرند.» حیدری در پاسخ به این سوال که چه کسی دستور نهایی برای این دیوارکشی را بدون اطلاع از میراث فرهنگی استان تهران صادر کرده، میگوید: «براساس آیین نامه مجلس، پیشنهاد دهنده اینگونه طرحها در درجه اول حفاظت مجلس است که زیر نظر سپاه پاسداران فعالیت میکند. بر طبق همین آیین نامه رئیس مجلس مسئول این گونه اقدامات است. منتهی رئیس مجلس از نظر مشورتی هیات رئیسه استفاده میکند. طبق آیین نامه مسئولیت و اختیار کلیه امور اجرایی مجلس اعم از تشکیلاتی، مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی، حقوقی، فنی، پشتیبانی، ارتباطات داخلی و بینالمللی، حفاظت، حراست و نظایر آن به عهده رئیس مجلس شورای اسلامی است.»
درخواست توقف دیوارکشی را دادهایم
تصاویر دیوار نیمه کاره روبهروی ساختمان مجلس قدیمی در فضای مجازی دست به دست میشود: زیر آن نوشته شده: «در سکوت معنی دار مدیران میراث و ... دیوار کشی روبروی عمارت مجلس (ثبت شده در فهرست آثار ملی) ادامه دارد! به زودی خبرهای ناگوارتری خواهید شنید از خیابان مردم» میراث تهران اما سکوت نکرده. رجبعلی خسروآبادی، مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران از ارسال نامهای به مجلس خبر میدهد و میگوید: «این اقدام به صورت خودسرانه انجام شده و میراث فرهنگی استان تهران هیچ گونه اطلاع قبلی از این دیوار کشی نداشته است.» او ادامه میدهد: «روز گذشته (22 مهر) نامهای به مجلس نوشته شد که هرگونه طراحی در این زمینه باید زیر نظر سازمان میراث فرهنگی استان تهران انجام شود چرا که اقدام به عمل آمده در حریم آثار تاریخی در محوطه مجلس است.» او میگوید: «در این نامه از مجلس درخواست کردهایم که در وهله اول این اقدام را متوقف کنند و در وهله دوم طرح را به سازمان میراث فرهنگی استان تهران ارسال کنند تا در رابطه با آن اظهار نظر کنیم.»
از مجلس انتظار بیشتری داشتیم
خسروآبادی میگوید: که میراث فرهنگی از مجلس شورای اسلامی انتظار بیشتری نسبت به سایر ارگانها دارد. او به مرمت و حفاظت ساختمان مجلس شورای ملی نیز اشاره میکند و میگوید: «سازمان میراث فرهنگی استان تهران مالک تمامی میراث استان تهران نیست و مالکیت میراث متفاوت است. اما آنچه که برای ما اهمیت دارد حفظ و نگهداری این میراث است. به همین منظور در برنامه ششم نیز این بند اضافه شد که تمام دستگاهها و نهادهایی که ساختمانهای میراثی در اختیار دارند موظف شدند که در بودجه سنواتی خود ببینید.
بنابراین سازمان میراث موظف به مرمت و حفاظت این بناهای تحت مالکیت این دستگاهها نیست بلکه ما ناظر و رصد کننده حفاظت و مرمت این بناها هستیم و از مالکان این بناها خصوصا دستگاهها و نهادهایی که به حاکمیت متصل هستند توقع و انتظار بیشتری از مالکان خصوصی داریم که به بهترین نحو از این بناهای حفاظت و در صورت نیاز به بهترین حالت بناها را مرمت کنند چرا که فکر میکنیم این نهادها و سازمانها از نقش میراث فرهنگی به عنوان یک دستگاه حاکمیتی بیشتر آگاهند و بیش از سایرین موظف به احترام به این نقش هستند.» مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران درباره آنچه در متن این نامه نوشته شده میگوید: «در این نامه به صراحت بیان شده که دیوار مانعی برای بهرهمندی شهروندان از این اثر تاریخی است.»
او توضیح میدهد: «از لحاظ قانونی حتی دیواری که مانع دید باشد ایراد دارد مگر اینکه دیوار قبل از آن به همان فرم و سبک وجود داشته باشد. به طور مثال دیوار یک قلعه دیواری است که مانع دید در بنا شده باشد، ولی بازسازی آن ممانعتی ندارد چرا که به اصالت آن بنا باز میگردد. هر چیزی که به اصالت بنا باز گردد و مشکلی وجود ندارد ولی هر چیزی که اصالت نداشته باشد و بخواهد مانع بصری ایجاد کند با آن مخالف هستیم.»
حالا به گفته مدیر کل میراث فرهنگی نامه نوشته شده برای مجلس شورای اسلامی به منظور توقف دیوارکشی مقابل ساختمان تاریخی مجلس شورای ملی به مهدی حجت، معاون شهرسازی شهرداری تهران، حسن کریمی، معاونت هماهنگی امور عمرانی و هم محمدحسن طالبیان، معاون میراث سازمان میراث رونوشت کرده و در خواست تسریع در این امر را خواستار شده است. حالا باید منتظر ماند و دید که مجلس چه پاسخی به این نامه خواهد داد. آیا دیوارکشی را متوقف میکند یا به کار خود ادامه میدهد؟
منبع: ابتکار