سرویس تاریخ «انتخاب»؛ حدود ساعت ۹ صبح دوشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ در پی مبارزات مسلحانه‌ی مردم که آخرین پایگاه‌های رژیم پهلوی را تصرف کردند، گروهی از افراد مسلح مقر فرماندهی سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) را واقع در سلطنت‌آباد مورد حمله قرار دادند و پس از ساعتی آن را به تصرف درآوردند. گزارش روزنامه‌ی آیندگان را که فردای آن روز در این باره منتشر شد می‌خوانید:
این سازمان در سه کیلومتری سربازخانه‌ی سلطنت‌آباد قرار دارد. طبق گفته‌ی افراد مسلح محوطه‌ی چمن اداره‌ی ساواک مین‌گذاری شده که در لحظات اول به دلیل بی‌اطلاعی مردم از این جریان چند مجروح باقی گذاشت که تعداد آن‌ها مشخص نیست. یکی از افراد مسلح که از دیوار ضلع شرقی وارد مقر ساواک شده بود گفت: «بعضی از افراد به دلیل بی‌تجربه بودن گرفتار انفجار مین‌ها شدند. من خود شاهد مجروح شدن ۸ نفر بودم.» یکی دیگر از افراد مسلح نیز می‌گفت که «در ضلع شمالی محوطه سه نفر به دلیل افنجار مین زخمی شده‌اند.» مین‌ها به تدریج توسط چریک‌ها خنثی شد.
طبق شواهد موجود و گفته‌های اهالی محل از سه روز پیش به وسیله‌ی هلی‌کوپتر و وسایل نقلیه‌ي دیگر مقداری از وسایل ساواک را به خارج منتقل کرده‌اند. ساعت دو بعدازظهر [دوشنبه ۲۳ بهمن ۵۷] بعد از عبور از پست‌های نگهبانی مردم که برای محافظت از اسناد و مدارک و ساختمان ساواک ایجاد شده است توانستیم به داخل محوطه راه یابیم. در ضلع شمالی محوطه که بسیار بزرگ است، ساختمانی به شکل مکعب‌مستطیل قرار دارد و روکش این ساختمان از سنگ سفید است و ظاهر آن به قصرهای مجلل می‌ماند تا مقر فرماندهی وحشت‌انگیزترین دستگاه جاسوسی پلیسی قرن.
ساختمان دوطبقه است و پنجره‌های بزرگ آن به وسیله‌ی شبکه‌های آهنی مایل که دید را مسدود می‌کند استتار شده است. درِ شیشه‌ای ورودیِ آن به وسیله‌ي گلوله خرد شده بود. کف راهرو و ستون‌های این ساختمان از سنگ قهوه‌ای براقی فرش شده که روی آن موکتی به همان رنگ قرار دارد. به دلیل قطع برق، راهرو‌ها تاریک است. از سقف چلچراغ زیبایی آویزان است و پله‌ها از شفافیت برق می‌زند. اتاق‌های طبقه‌ي اول از طرف ساواک کاملا تخلیه شده است.
در طبقه‌ی دوم دفتر رئیس ساواک و اتاق‌های متعدد کنفرانس قرار داشت. وسایل درون این اتاق‌ها از نظر تزئینات به کاخ‌های مجلل اشرافی می‌ماند؛ رنگ قهوه‌ای سوخته و مبل‌هایی به رنگ ماهوت سبز. سطح میزها از سنگ مرمر سفید است. در کنارِ اتاق رئیس ساواک یک حمام مفروش از سنگ مرمر و در کنار حمام یکی اتاق‌خواب مجلل قرار دارد. در انتهای راهرو یک آشپزخانه‌ی مجلل با انواع و اقسام لوازم مورد نیاز یک آشپزخانه قرار دارد. در روبه‌روی اتاق رئیس ساواک اتاق کنفرانس بزرگی با میز و صندلی‌های قهوه‌ای قرار دارد که محل برپایی جلسه‌های شورای امنیت ملی است. در روبه‌روی میز، پاراوان‌های متعددی وجود دارد که بر روی آن‌ها نقشه‌ی تهران، خاورمیانه، نقشه‌ی جهان از نظر سیاسی، نقشه‌ی آفریقای جنوبی... نقشه‌هایی از مرزهای ایران قرار دارد.
در قسمت‌های دیگر که قسمت‌های اداری به نظر می‌آیند و ساختمان جداگانه‌ای با فاصله‌ی کم از مقر فرماندهی وجود دارد وسایل اداری، کیف‌های دستی، وسایل ارتباطات و... بر روی زمین ریخته شده و در آشپزخانه‌ی این قسمت غذای آماده که دست‌نخورده باقی مانده حکایت از آن دارد که تا ساعاتی قبل ساواک به روال همیشگی کار خود ادامه می‌داده است.
یکی از افراد مسلح مردم که از محوطه محافظت می‌کرد از راهروی طویل زیرزمینی سخن گفت که ظاهرا آخرین افراد ساواک از طریق آن فرار کرده‌اند. او می‌گفت: «این راهرو تا رودخانه‌ي وحیدیه ادامه دارد.» و دیگری گفت: «این راهرو که با برق روشنایی دارد برای عبور یک خودرو کفایت می‌کند.» و مدعی شد که یکی از دوستانش با اتومبیل تا مسافتی در این راهرو پیش رفته است. عده‌ای نیز می‌گفتند که راهروی زیرزمینی به شاخه‌های بسیاری منشعب می‌شود و چند راهرو به زندان قصر و حتی تا میدان شوش می‌رود.
در درون محوطه‌ي بزرگ ساواک، ساواک دیگری وجود دارد. این ساواک به وسیله‌ی دیوار بلند و درب‌های آهنی از محوطه‌ی بزرگ اصلی جدا می‌شود. این قسمت تمام اسناد و مدارک بایگانی پرونده‌ها را در خود جای داده است. ساختمان این قسمت سهطبقه است. راهرو آن‌چنان تاریک است که راه با چراغ‌قوه قابل رویت است. در طبقات اول و دوم و سوم قسمت‌های اداری قرار دارد و در زیرزمین، کتابخانه که انواع و اقسام کتاب‌های فارسی و خارجی که در سال‌های اخیر انتشار یافته‌اند وجود داشت. در یک قسمت از این کتابخانه بایگانی کتاب‌های منتشره از طرف ساواک در رابطه با افراد خود و اصول آموزش آن‌ها قرار دارد که همگی «مهر» محرمانه دارد. تعدادی از تیترهای این کتاب‌ها: «تعقیب و رابطه با اعضای تیم»، «اصول پنهان‌کاری»، «عملیات براندازی» و... بود. در قسمت دیگر زیرزمین انبار فیلم و در کنار آن مرکز کامپیوتر ساواک قرار دارد.
قسمتی از وسایل موجود در اتاق‌ها را در کف راهروی طبقه‌ي اول روی هم ریخته‌اند. دستگاه‌های زیراکس، ماشین‌های تایپ، پرچم ایران، پرچم آمریکا، عکس‌های مستهجن و پنهانی از افراد، عکس‌هایی از تعقیب افراد در خیابان، عکس‌هایی مخفیانه از جوانان کوهنورد. خبرهایی راجع به کنفدراسیون دانشجویان خارج، کتاب‌هایی راجع به فعالیت‌ها و تجارب کا-گ-ب و سازمان «سیا»ی آمریکا، عکس‌هایی از افراد اصلی و جزء ساواک و لیست ماموران و رابطین ساواک و... قرار دارد که افراد مسلح مامور حفاظت، آن‌ها را به شدت مراقبت می‌کنند. در میان این وسایل آلبوم‌های عکس از دانشجویان و افراد مبارز سال‌های اخیر جلب توجه می‌کرد.
در محوطه‌ی کنار این ساختمان مقدار دیگری از وسایل ساواک روی هم انباشته شده بود که افراد آن‌ها را از هم تفکیک می‌کردند و مدعی بودند که «اسناد محرمانه و بسیار مهم ساواک را جمع‌آوری و آن‌ها را به کمیته‌ی انقلاب می‌فرستیم.» یکی از این افراد گفت: «سند مهمی راجع به توطئه‌های ساواک درباره‌ي امام خمینی پیدا کرده‌ایم.»
در محوطه‌ی ساواک پارکینگ‌های متعدد اتومبیل وجود دارد که در آن‌ها اتومبیل‌های آخرین مدل – از هر نوع – قرار دارند. اغلب این اتومبیل‌ها در حملات دیروز [دوشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۵۷] آسیب دیدند.
در قسمت جنوبی محوطه‌ی ساواک مخابرات قرار دارد. در بالای این ساختمان‌ها آنتن‌های عظیم مخابراتی قرار دارد و در درون آن‌ها فرستنده‌های مختلف چند کیلوواتی نوع تامپسون موجود است.
در کنار قسمت مخابرات، انبارهای ذخیره‌ی سوخت هست که تانکرهای بزرگ نفت و بنزین در کنار آن‌ها پارک شده است. یک دستگاه «کارواش» نیز در آن‌جا قرار دارد. یک ساختمان سهطبقه هم در محوطه در ضلع جنوبی قرار دارد که تاکنون افراد مسلح نتوانسته‌اند در آن نفوذ کنند. یکی از افراد مسلح پاسدار مقر ساواک گفت: «شواهدی در دست است که زیرزمین‌های بزرگی در زیر ساختمان‌ها و یا محوطه‌ی چمن‌کاری‌شده قرار دارد ولی تاکنون به آن‌ها راه نیافته‌ایم.» در میان مدارک به دست آمده‌ی دیروز از ساواک گزارش رحیمی برای شورای امنیت به اصطلاح «ملی» جلب توجه می‌کرد. در قسمتی از این گزارش آمده است که: «باید روحانیت را به ظاهر راضی نگه داریم زیرا آن‌ها دژ محکمی هستند.» در میان اسناد نام تیمسار سبحانی به عنوان دبیر شورای امنیت ملی آمده است. گزارش‌هایی هم راجع به برگرداندن وضع و برقراری آرامش که برای نخست‌وزیری تهیه شده بوده به دست آمده است.
دیروز هم‌چنین مقدار زیادی از انواع داروهای بسیار ضروری که در بازار یافت نمی‌شود به نفع مردم ضبط شده است. در خیلی از کشوهای موجود در اتاق‌های مختلف مقادیر زیادی (در حدود میلیون‌ها تومان) پول نقد کشف شد که توسط نماینده‌ی امام تحویل کمیته‌ی انقلاب داده شده است.
مقر فرماندهی ساواک دیدنی‌های زیادی دارد که در یک فرصت کوتاه نمی‌توان آن‌ها را دید: وسایل شکنجه، دستگاه‌های مختلف، کتاب‌هایی از نویسندگان بنام ایران که خرید و فروش آن‌ها سال‌ها ممنوع بود و این کتاب‌ها را از جوانان گرفتند و آن‌ها را به همین جرم سال‌ها به سیاه‌چال افکندند. دفترهایی شامل اسامی و مشخصات هم‌کاران ساواک و همه‌ی کارمندان و کارکنان دولت، نام و آدرس قهوه‌خانه‌ها، و هر آن‌چه که شاید در مغز هم نگنجد و به زودی با قرار گرفتن در معرض افکار عمومی آشکار خواهد شد که آن‌چه سال‌ها برای دربند کشیدن مردم این دیار اعمال شده بسیار غیر قابل باورتر از آن بوده که تا به حال فاش شده است.
ساعت ۹ صبح دوشنبه ۲۳ بهمن ۵۷ حدود ۲۰۰ نفر کادر محافظ از کاخ خارج شدند و مردان مسلح آن‌ها را به مینی‌بوس‌هایی که از قبل آماده کرده بودند منتقل کردند. به گزارش خبرنگار آیندگان وقتی که این گروه از کاخ خارج می‌شدند تعدادی از آن‌ها گریه می‌کردند و چند تن نیز با اعتراض می‌گفتند: «بالاخره نیروی هوایی به ما خیانت کرد وگرنه ما تسلیم نمی‌شدیم.»
