پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : 
روسیه نیرو‌های خود را از ارمنستان بیرون می‌کشد.این اتفاق شروع بازپس‌گیری قدرت ارمنستان در محدوده قفقاز است. در این بین ایران چندان مورد مشورت قرار نگرفته و به گفته برخی از کارشناسان،روس‌ها دچار تضاد منافع با ایران در قفقاز هستند.
حامد خسروشاهی،پژوهشگر قفقاز،درباره ارتباط روسیه با ارمنستان و آذربایجان به «انتخاب»گفت: کل ماجرای بازتعریف و بازمعماری امنیتی قفقاز جنوبی که منجر به جنگ دوم قره باغ شد، در یک سو ماجرا این بود که در ارمنستان یک تغییر سیاسی به وجود آند و پاشینیان پیروز شد. روسیه که از اوکراین و گرجستان ترسیده بود،تصمیم گرفت یک اقدام تند علیه ارمنستان کند.شروع حکومت پاشینیان به این صورت بود که روسای جمهور و نخست وزیران گذشته ارمنستان که متحدین پوتین بودند را دستگیر و محاکمه کرد و با اعتراض شخص پوتین مواجه شد. در مقابل حکومت علی اف‌ها برخلاف تصوری که ما داریم،متحدین نزدیک روسیه و پوتین هستند.پوتین هرسال تولد همسرعلی اف را هم تبریک میگوید و او را برای ریاست جمهوری بعدی آذربایجان آماده می‌کنند و در مسکو برای آذربایجان تصمیم گیری می‌کنند.
او افزود:در باکو با وجود فضای بسته‌ای که وجود داشت،راهپیمایی عظیمی علیه علی اف شکل گرفت و گفتند تو نمیخ‌‌واهی قره باغ را پس بگیری!روسیه در این بین اذربایجان را در حال تضعیف و ارمنستان را در حال قدرت گیری دید.پاشینیان در اغاز کار سریع ترین قدم‌ها را به سوی غرب برداشت.جنگ دوم قرع باغ فرصتی شد تا روسیه موقعیت ارمنستان را تضعیف کند.
وی درباره علت اجازه روسیه به ارمنستان برای به دست گرفتن کنترل مرز‌های خود بیان کرد:کل بازطراحی مسیرهای قفقاز جنوبی در مسکو انجام شده است. اینطور نبود که روسیه به یکباره وارد این دعوا شده باشد. در معاهده صلحی که در پایان جنگ دوم قره باغ بین پوتین و ارمنستان و اذربایجان بسته شد،دو دالان برای ارتباط منطقه ارمنی نشین قره باغ و نخجوان با غرب اذربایجان،پیش بینی کردند.این دو کریدور قرار بود با نظر روس ها شکل بگیرد.بعد از خروج ارامنه از قره باغ و کوچ دسته جمعی به ایروان،دالان لاچین خود به خود از بین رفت.در زنگزور دو اتفاق درحال وقوع است.اذربایجان مدعی بود این منطقه باید به آذربایجان اهدا شود.راه اهن،خطوط‌انرژی خزر به ترکیه و زمین های وسیعی در این بین وجود دارد. اذربایجان با ایستادگی ایران مواجه شد و روسیه هم موافق اعطا خاک نبود. الان موضوع بر سر این است که حاکمیت این منطقه دست چه کشوری باشد.اذربایجان میگوید وقتی ماشینی وارد این منطقه می‌شود،نباید مهر ورود به ارمنستان بخورد.
وی درباره موضع ایران نسبت به تغییر مرز‌های قفقاز اظهار داشت:در ماه های پایانی روحانی،اقای ظریف سفری به مسکو و اذربایجان و ارمنستان داشتند و تصریح شد که ایران با لغو انسداد مسیرهای شوروی سابق در قفقاز جنوبی منعی ندارد،بلکه با تغییر خاک و مالکیت مخالف است.اگر در این جاده ورود و خروج توسط ارمنستان کنترل شود،ما مخالفتی نداریم اما اگر اینطور نباشد،حتما ایران مقابل آن می ایستد.
خسروشاهی درباره علت خروج نیرو‌های روسیه از ارمنستان گفت:روسیه در جنگ اوکراین گیر کرده و نیاز به تمرکز و سرباز دارد.روسیه بیاد تمرکز اش را از قفقاز بردارد و نیروهایش را از قره باغ و ارمنستان به اوکراین ببرد. کنترل مرزی ارمنستان توسط خود ارمنستان هم در همین جهت است و خود به خود باعث اعمال حاکمیت ارمنستان هم می‌شود.
وی درباره نقش همکاری‌های ترکیه و روسیه در زمینه سرنوشت مرز‌های ارمنستان بیان کرد: همکاری‌های روسیه با ترکیه در یک پلن بزرگ را نباید نادیده گرفت.روسیه همکاری های عظیمی با ترکیه دارد. اتحادیه اروپا کل نفت روسیه را تحریم کرده اما نفت و گاز روسیه وارد ترکیه می‌شود و با نام این کشور وارد اروپا می‌شود. ترکیه می‌خواهد خود را به هاب گازی تبدیل کند.ترکیه ماه گذشته بعد از سال‌ها از ایران هم نفت خریده است. در این بین بهبود‌هایی در روابط روسیه و ترکیه و ارمنستان به وقوع پیوسته و ارمنستان طبق خواسته پوتین در مسیر قفقاز جنوبی حرکت می‌کند. در این بین راضی کردن ایران باقی مانده است.
خسروشاهی درباره کنار زدن ایران در معادلات قفقاز توسط روسیه گفت: در کشورما مسئله زنگزور بدفهم شد. طراحی این دالان از اول روسی بود و هیچ ربطی به غرب و اسراییل نداشت.این دالان قرار بود روسیه را از اروپا به جنوب ایران و اقیانوس‌هند وصل کند.در شرق به غرب هم چین را به اروپا وصل می‌کند. تقاطع این دو شاهراه،یکی قفقاز و یکی آسیا میانه است. طراحی روسیه این است که خودش بر این چهارراه‌ها مسلط باشد و آینده حمل و نقل جهان را در دست داشته باشد. همکاری ما با روسیه در سوریه،ذهنیت‌ها را به این سمت برد که چون ما با روسیه همکاری نظامی داشتیم،همیشه همکاری داریم.
